نام کتاب: باغ آلبالو (۱)
نویسنده: آنتوآن چخوف
مترجم: بزرگ علوی / سیمین دانشور / بهروز تورانی / ناهید کاشی‌چی
انتشارات: نشر قطره / نشر جوانه توس
کمدی یا تراژدی؟ هیچ‌کدام و هر دو.
در نمایش‌‌نامه‌های چخوف ـ یا به طور کلی تمام قصه‌‌هایی که نوشته ـ همواره فرصت‌های از دست رفته در زندگی مطرح است و آدم‌هایی که حرف همدیگر را نه گوش می‌کنند و نه می‌فهمند؛ او در آثارش به ارزش‌های غلط و رایج اجتماع حمله می‌کند، گاهی آرام‌آرام و گاهی بی‌پروا؛ تضاد طبقاتی را مذموم می‌داند و از انفعال آدم‌ها گله می‌کند.
باغ آلبالو، در کنار سه خواهر، مرغ دریایی، دایی وانیا و ایوانف و.. ، مواردی که در بالا شمرده شد را بسیار واضح‌تر در خود جای داده و نویسنده‌ی شهیر روسی با مهارت، تراژدی و کمدی را در این نمایش‌نامه، در هم آمیخته و موقعیت‌هایی بی‌بدیلی از تقابل دانایی و نادانی، خیر و شر، انتخاب و انفعال، عقل و جنون ایجاد کرده و این‌چنین، دست کارگردانان و بازیگران را برای اجرا باز گذاشته و اجازه داده آن‌ها با خیالی راحت بین تراژدی و کمدی حرکت کنند و گاهی به این سمت متمایل شوند و گاهی به آن سمت؛ البته که خود چخوف اعتقاد دارد بسیاری از نمایش‌نامه‌هایش چون باغ آلبالو، کمدی هستند.
نمایش‌نامه، داستان یک باغ آلبالو است، باغی که ثروت بادآورده‌ای است که در ازای به بردگی کشیدن و استثمار کردن مردم و دهقانان ساده و سخت‌کوش روستایی به زن اشراف‌زاده‌ی روس، مادام رانوسکی و خانواده‌اش رسیده، کسانی که گرفتارند در اشرافیت و گذشته‌ای پر از زرق و برق، آدم‌هایی که جلوتر از نوک بینی‌شان را نمی‌توانند ببیندد و هنوز متوجه نشده‌اند که تمام مال و دارایی‌شان را در اثر بی‌لیاقتی و تن‌پروری و تنبلی و غرور باخته‌اند و کاملا ورشکست شده‌اند و حالا، نوبت رسیده به تنها دارایی‌شان که در گرو بانک است، باغ آلبالوی خاطره‌انگیزشان؛ باغی که مدام به آن می‌نازند و به زودی قرار است حراج شود، با این حال آن‌ها هنوز در گذشته‌ی پر از کاهلی خود دست و پا می‌زنند و آن‌قدر هیچ کاری نمی‌کنند و منتظر معجزه نشسته‌اند تا که باغ حراج می‌شود و صاحب جدید باغ کسی‌ست که آن خانواده‌ی اشرافی، هرگز فکرش را هم نمی‌کردند، کسی که با قطع کردن درختان باغ، یکی از تکان‌دهنده‌ترین و تراژیک‌ترین پایان‌های نمایشیِ جهان را رقم می‌زند.
پی‌نوشت:
۱) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کتاب «باغ آلبالو» اینجا کلیک کنید.
۲) برای مطالعه مقایسه‌ی دو اجرا از باغ آلبالو (۱۳۹۵-۱۳۹۲) در همین سایت اینجا کلیک کنید.
