محاکمه ژاندارک (۱۹۶۲) (۱)
(1962) The Trial of Joan of Arc
نویسنده و کارگردان: رابرت برسون
تهیه‌کننده: اگنس دلای
ژانر: تاریخی / تراژدی
محصول: فرانسه
مدت: ۶۵ دقیقه
افتخارات:
۱) برنده‌ی جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم کن در سال ۱۹۶۲
تاکنون فیلمهای زیادی در مورد ژاندارک و سرنوشت غم‌انگیز او دست‌مایه‌ی فیلمهای سینمایی قرار گرفته‌اند و اکثرا هم موفق بوده‌اند، به‌مانند فیلم ژاندارک (۱۹۴۸) با بازی اینگرید برگمن در نقش دوشیزه‌ی اورلئان؛ اما هیچ‌کدام از فیلم‌‌هایی که تاکنون در مورد ژاندارک، قهرمان ملی فرانسه ساخته شده‌اند، نتوانسته‌اند به موفقیت فیلم «محاکمه‌ی ژاندارک» روبر برسون نائل شوند. برسون، هنرمندی بود که بیشترین تأثیر را بر روی سینمای موج نوی فرانسه گذاشت و ژان لوک گدار، به حق، شخص ِ او را «سینمای فرانسه» خطاب کرده است.
تفاوت اصلی فیلم برسون با فیلمهای دیگری که قبل و بعد از او در مورد ژاندارک ساخته شد، این است که او جلسات محاکمه‌ی ژاندارک را بسیار صادقانه در برابر دیدگان مخاطبین سینما تصویر کرده و به جرأت می‌‌توان گفت محاکمه‌ی ژاندارک ِ برسون، بهترین فیلمی‌ست که تاکنون در مورد ژاندارک ساخته شده است، البته که قبل از روبر برسون، کارل تئودور درایر به موضوع محاکمه‌ی ژاندارک پرداخته بود و فیلمی صامت با نام «مصائب ژاندارک» را در سال ۱۹۲۸ به اکران عموم درآورد. فیلمی که توجهات زیادی را به خود جلب کرد؛ اما فیلم برسون، به ا‌ذعان بسیاری از منتقدین سینما و فیلم‌سازان، فیلمی ماندگار با میزانسنی فوق العاده و فیلمنامهای بی‌همتاست که توانسته حجت را در مورد ژاندارک نوزده ساله و کاریزمای او، تمام کند.
فیلمنامهای که برسون در مورد ژاندارک و دوران محاکمه‌ی او نوشته است، صداقت همیشگی سینمای او را دارد، بی‌تکلف و بی‌اغراق. فیلم‌نامه و دیالوگ‌ها چنان دقیق نگاشته شده‌اند که خارج از حیطه‌ی مکان و زمان حرکت می‌کنند و همین امر فیلم را بدل به فیلمی جهان شمول و زمان شمول کرده است؛ فیلمی برای تمام فصول.
ژاندارک ِ برسون، مقاوم است، جیغ نمی‌زند، غیر از یکی دو صحنه آن هم در خفا، گریه نمی‌کند و در کل ما با زنی بیچاره و درمانده طرف نیستیم. از آن سو، فارغ از بحث قدیسه بودن ژاندارک، بیننده با فردی مافوق بشر هم روبه‌رو نیست بلکه برعکس، با انسانی مواجه است که می‌ترسد، خطا می‌کند و سپس توبه. او از درگاه الهی طلب مغفرت می‌کند و نشان می‌دهد با این‌که دوشیزه‌‌ای پرهیزگار است؛ اما معصوم نیست. ژاندارک ِ روبر برسون، شاید ظاهری فریبنده نداشته باشد؛ ولی مطمئنا باطنی شایسته و زیبا دارد و فیلمی‌ست که باید آن را دید و از هر نمای آن آموخت.
پی‌نوشت:
۱) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد فیلم «محاکمه ژاندارک» (The Trial of Joan of Arc) اینجا کلیک کنید.
