نام کتاب: عطر سنبل عطر کاج
نویسنده: فیروزه جزایری دوما
مترجم: محمد سلیمانی‌نیا
انتشارات: نشر قصه
کتاب عطر سنبل عطر کاج کتاب خاطراتی‌ست که خانم فیروزه جزایری دوما با زبانی ساده، بی‌تکلف، شیرین و طنزآمیز به رشته تحریر درآورده. کتابی جذاب و دوست‌داشتنی که بدل به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های آمریکا شد. خاطراتی دل‌نشین که به تقابل دو فرهنگ سنتی ایران و مدرن آمریکا می‌پردازد. تقابلی که نویسنده تجربه‌شان کرده و ورای تمام جنبه‌هایش – خوب و بد- وجوه زیبا و خنده‌دارش را برای‌مان نقل می‌کند. نقلی خالصانه که هم بر دل ما ایرانیان می‌نشیند و هم بر دل آمریکایی‌ها. فیروزه دختربچه‌ای که از کشورمان مهاجرت کرد و در آمریکا بزرگ شد، تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی دو کشور را با تمام وجودش حس کرد و در خاطرش نگه داشت. زنی شد مسئول و مستقل، فرزندی مهربان، همسری همراه، مادری فداکار؛ اما بیش از هر چیز دیگری یک ایرانی بااحساس باقی ماند.
ترجمه روان و بی‌نقص آقای سلیمانی‌نیا و انتخاب اسم عطر سنبل عطر کاج (عطر سنبل نمادد نوروز و عطر کاج نماد کریسمس) به‌جای نام اصلی کتاب، “خنده‌دار به فارسی”، بر جذابیت کتاب برای ما ایرانیان ِ مقیم داخل کشور، افزوده‌است.(۱)
در زیر ابتدا بخشی از خاطره‌ی “مکزیکی” را می‌خوانیم و سپس بخش دیگری از خاطره‌ی “با این همه فامیل” را:
“وقتی آمدیم کالیفرنیا دیگر خارجی به‌نظر نمی‌رسیدیم. ویتی‌یر، که پر از مکزیکی بود، می‌توانست به‌عنوان شهر اصلی ما پذیرفته شود. تا وقتی دهان‌مان را باز نکرده‌بودیم، اهل ِ‌محل محسوب می‌شدیم. اما یکی از جمله‌های بی‌سر و ته و بدون فعل مادر (Shop so good very happy at Sears) کافی بود که لو برویم. فوری می‌پرسیدند کجایی هستیم، پاسخ ما هم فایده‌ای نداشت. اسم کشورمان را که می‌گفتیم لبخند معذبی روی صورت‌شان می‌آمد به این معنی: ‘چه خوب. حالا این جهنم‌دره‌ای که گفتی کجا هست؟’ “
“قبل از این‌که با فرانسوا ازدواج کنم، به او گفتم من تیر و طایفه‌ام هم سر ِ جهازم است. فرانسوا گفت که عاشق تیر و طایفه است، به‌خصوص مال من. حالا هر وقت به دیدن فامیل می‌رویم – که همه شیفته شوهرم هستند – می‌بینم که ازدواج او با من اصلا به‌خاطر همین تیر و طایفه بوده. بدون خویشانم من یک رشته نخ هستم؛ با همدیگر، یک فرش ایرانی رنگارنگ و پرنقش و نگار می‌سازیم.”
پی‌نوشت:
۱) گرچه سنبل ِ خوش عطر را بر سر سفره زیبای هفت‌سین می‌گذاریم، نباید سنبل را با یکی از سین‌های هفت‌سین اشتباه گرفت چون سنبل نه خوراکی‌ست و نه واژه‌ای پارسی. سنبل واژه‌ای عربی‌ست که معادل آن را در پارسی “خوشه” می‌گوییم.
