از نفس افتاده

نام کتاب: از نفس افتاده

نویسنده: ژان لوک گدار (۱)
ترجمه: ونداد الوندی‌پور
انتشارات: نشر نیلوفر

وقتی ژان لوک گدار فیلم‌نامه‌ی از نفس‌ افتاده (À bout de souffle) را  به‌عنوان نخستین فیلم‌اش در سال ۱۹۶۰ ساخت، در حقیقت مشهورترین فیلم موج نوی فرانسه را بر روی پرده‌های سینما برد. فیلمی که معروف‌ترین اثر او نیز به‌شمار می‌آید.

شیوه‌ی تازه‌ی که گدار در ساخت این فیلم به‌کار برد، به‌ویژه استفاده‌ی جسورانه‌اش از جامپ‌کات بسیار مورد توجه قرار گرفت و او توانست خرس نقره‌ای برای بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم برلین در سال ۱۹۶۰ را برای فیلم از نفس افتاده بدست آورد.

در مقدمه‌ی فیلم‌نامه‌ی از نفس افتاده چنین می‌خوانیم:

“طرح اولیه‌ی از نفس افتاده از تروفو بود. نام او باعث شد تهیه‌کننده‌ای به‌نام “ژرژ دوبو روگارد” سرمایه‌ی لازم را برای ساختن فیلم تأمین کند و به گدار آزادی کامل دهد تا فیلم‌اش را هرطور می‌خواهد بسازد.

فیلم در چهار هفته فیلم‌برداری شد. گدار در اظهار نظری مبالغه‌آمیز گفته تاکنون در سینما کسی به این سرعت فیلم‌برداری نکرده است. او فیلم‌نامه‌ی از پیش نوشته شده نداشت. طرحی که تروفو نوشته بود ساختار کلی فیلم‌نامه را مشخص کرد و کدار با استفاده از یادداشت‌های پراکنده‌ی بی‌شماری که از قبل آماده کرده بود دیالوگ‌ها و جزییات صحنه‌ها را به‌صورت روزانه می‌نوشت و دکوپاژ می‌کرد. صبح‌ها می‌نوشت و بعدالظهرها فیلم می‌گرفت. برخی جزییات صحنه و دکوپاژها را هم سر صحنه و در حین فیلم‌برداری تعیین می‌کرد یا تغییر می‌داد.

این فیلم برخلاف بسیاری از آثار بعدی گدار، پاستانی خطی و سر راست دارد: قصه‌ی یک دزد و معشوقه‌اش. گدار به‌خاطر علاقه‌اش به ژانر نوآر، اولین فیلمش را در این ‌ژانر ساخته‌ است. البته آن‌طور که خود می‌گوید نتوانسته قواعد این ژانر را به‌طور کامل رعایت کند. برخی منتقدان، این فیلم را به‌خاطر نوآوری‌هایش آغازگر ژانر “نئونوآر” خوانده‌اند.”

پی‌نوشت:

۱) ژان-لوک گـُدار (Jean-Luc Godard) کارگردان، فیلمنامه‌نویس و منتقد سینمایی ِ فرانسوی-سوییسی است. او یکی از کارگردانان نامی موج نوی فرانسه است. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ایشان اینجا کلیک کنید.