تهران (۲۰۲۰) (۱)
טהרן (2020)
Tehran (2020)
کارگردان: دنیل سیرکین
نویسنده: موشه زندر / عمری شنهار
ژانر: درام-جاسوسی
محصول: اسرائیل
تعداد: ۸ قسمت
مدت هر قسمت: ۴۰ دقیقه
“توجه فرمایید، با خواندن این مطلب، ممکن است داستان سریال لو برود.”
غافلگیری، شالودهی اصلی تهران است؛ پایتختِ ایرانزمین که در کسوت کلانشهری خاورمیانهای، بستر اصلی روایتی درام-جاسوسی شده. سریالی که سعی دارد بیننده را تا آخرین لحظه سورپرایز کند و خب، موفق هم میشود؛ بینندهی خارجی را بر اساس داستان و حوادث و جلوهای که از کشورمان نشان میدهد و تماشاگرِ ایرانی را مضاعف بر آن چه ذکر شد با اشتباهاتِ بانمک و بهدور از حقایقِ جاری در ایران و پایتختش، تهران.

معیارهایی که تهران بر اساس آن شکل گرفته، خارج از عُرف سری فیلمهای کلیشهای جاسوسی نیست، و فراتر از این فرمول نیز حرکت نمیکند. جاسوسِ اسرائیلی در ایران، تامار رابینان (نیو سلطان) مانند هر انسان دیگری میترسد، اعتماد به نفسش را از دست میدهد، زخمی میشود، معاشقه میکند و درگیر مسائل حاشیهای شریک جدید زندهگیاش شده و گاهی کنترل شرایط به کل از دستاش خارج میشود و البته خوششانسی ذاتی هم همواره همراهش است و این نیکاقبالی در بزنگاههای خاص به دادِ او میرسد؛ اما مجموع تمام این کلیشهها باز هم در حدی نیست که از تامار، یک قهرمان مطلق بسازد و اتفاقن چه خوب که بیننده در تهران با سوپرهیرو طرف نیست، نه از جانب ایرانیان و نه از جانب خارجیها.
بیننده هم انتظاری فراتر از تمام اینها از تهران ندارد. آنچه که او میخواهد، جدا از تعلیقِ بالا که خاص این ژانر است، واقعنمایی و حقیقتگوییست بهخصوص تماشاگر غیر ایرانی که هیچ تصوّری از ایران جز آنچه که در اخبار کشورش میبیند ندارد. از طرفی برای ایرانیان هم مهم نشان دادن شکل و شمایل خود و کشورشان به جهانیان از دریچهی دوربین فردی از کشورِ متخاصم است و در این بین اگر بهرهبرداریهای سیاسی کنار گذاشته شود، میتوان گفت این سریال تا حدود زیادی موفق شده و توانسته حال و هوای شهر تهران را خوب درآورد، گرچه که در پرداختن به جزئیات، دچار ضعفِ جدی و افراط و تفریط است.

چرا که راستش ما در ایران پلیس زنِ کاربلد برای دستگیری و بازجویی داریم و برخورد پلیس و نیروهای امنیتی هم در حالت عادی چنین خشن و قهریه نیست و خلاصه اوضاع به قول سید گوزنها اینقدرها هم کیشمیشی نیست که فردی را سر صلات ظهر وسط یکی از میادین اصلی تهران اعدام کنند آن هم در حضور چنین جمعیت انبوهی! اوضاع بیکاری هم در ایران چنین نیست که هر جوانی بعد از پایان تحصیلاتش راستراست بگردد و برای امرار معاش خلاف کند و مواد بفروشد و خلاصه اینطور افراطها و اوردوز کردنها چه در مورد زندهگی ما ایرانیان باشد و چه وجود صندوقهای صدقات در سطح شهر، برای مخاطب ایرانی عجیب و غیرقابل باورست؛ ولی با این حال چه چیز باعث میشود که تهران جذاب باشد و تماشاگر را بهدنبال خود بکشاند؟
تهران سعی کرده از جبههگیری مستقیم دوری کند و هر دو طرف دعوا را آن چنان که هستند نشان دهد: باهوش، زیرک، مصمم و وطنپرست؛ انسانهایی با ظاهر و عقیدهی متفاوت که دیو و دد نیستند و این مهم خودش را در پایانبندی هوشمندانهی سریال که غافلگیری اصلی آنجا اتفاق میافتد نشان میدهد و دقیقن اینجاست که مخاطب ایرانی به فکر فرومیرود که در طی این چند دهه ما در نشان دادن ملتها چه کردهایم و آنها چه کردهاند در نشان دادنِ ما.
پینوشت:
۱) برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سریال «تهران» اینجا کلیک کنید.