فیلم‌‌های کمدی و دردسرهای منتقدین سینما

فیلم‌‌های کمدی و دردسرهای منتقدین سینما

چندی‌ست که در کمال تأسف، فیلم کمدی ساختن در کشورمان معنای اصلی‌اش را از دست داده و جهتش را گم کرده است.

فیلم کمدی ساختن شده فحاشی، مسخره‌بازی درآوردن، جیغ و داد کردن، دیگران را به خاطر گرایش‌های قومیتی و نژادی و تمایلات احساسی و جنسی‌شان مورد استهزا قرار دادن، جوک‌های کمر به پایین را در قالب دیالوگ‌های سخیف بیان کردن و… .

خیلی ناراحت‌کننده است که در اکثر این فیلم‌ها، نه فیلم‌‌نامه اهمیت دارد، نه میزانسن و تدوین و بازی و موسیقی و… ، آن‌چه که مهم است، تنها در یک کلمه خلاصه می‌شود: «گیشه»!

یک فیلم، به نام کمدی، سر هم بندی می‌شود تا فقط و فقط مخاطبین سینما را به سالن‌ها بکشاند و تا می‌تواند بفروشد. نتیجه چیست؟ خراب کردن سلیقه‌ی بیننده، ناراحت کردن قشری که انتظاراتی به حق را از سینمای کشورمان دارند، هدر دادن پول و وقت مخاطب، پایین آوردن سطح کیفی سینمای خوب و رو به رشدمان و کم‌کم، زده کردن مردم‌مان از فیلم‌هایی با ژانر کمدی. جالب آن‌که به تازگی پدیده‌ی دیگری در حال ظهور است! طرف فیلم درام می‌سازد و برای کشاندن بیننده به پای گیشه، می‌گوید فیلم ِ من، کمدی‌ست! به هر روی.

حال منتقدین سینما که در حال انجام وظیفه‌شان هستند، به حق، به فیلم‌‌های کمدی این چنینی خرده می‌گیرند و نتیجه می‌شود مورد توهین قرار گرفتن‌شان! که چرا می‌گویی فیلم خوب نیست و دلیل هم این ذکر می‌شود که فیلم فروش بالایی داشته!

آیا فروش بالا، دلیل بر خوب بودن و اصولی بودن فیلم است؟ کدام‌یک از این فیلم‌‌های کمدی سال‌های اخیر به‌مانند فیلم‌‌های «اجاره‌نشین‌ها»، «حاجی واشنگتن»، «لیلی با من است»، «لباسی برای عروسی»، «مومیایی ۳»، «مارمولک»، «آدم برفی»، «مدرسه‌ی پیرمردها»، «مرد آفتابی» و فیلم‌های بسیار خوبی از این دست، در یادها خواهند ماند؟ آیا بدل به آثاری ماندگار می‌شوند یا فقط قرار است با به سخره گرفتن بیننده، فیلم‌ساز بدل به یک سرمایه‌‌دار شود و چون منتقدین سینما به آن‌ها اعتراض کنند، بگویند: «ولش کن، تو نقدت را بنویس، من هم پول را به جیب می‌زنم!» و این‌جاست که دیگر انگیزه‌ی اصلی فیلم‌ساز این چنینی بر منتقد آشکار می‌شود؛ ولی تا او قلم به دست می‌گیرد و می‌نویسد، عده‌ای به خودش و نوشته‌اش ـ گاهی هم خانواده‌اش! ـ حمله‌ور می‌شوند. افرادی که یا از عوامل فیلم‌اند و یا بنا به دلایل ِ بسیار محترمی، تحت تأثیر فیلم قرار گرفته‌‌اند. حال تکلیف منتقد چیست؟ فحش بخورد؟ تهدید شود؟ بترسد؟ یا که سکوت کند؟

مطمئنا منتقد دلسوز و واقع‌بین، کسی که به سینما و سینماگران حقیقی کشورش امید دارد، کارش را با جدیت بیشتری انجام می‌دهد، نمی‌هراسد و سعی می‌کند تا جایی‌که می‌تواند شأن سینما و مخاطبین سینما را حفظ کند. او به فیلم‌های بد، اعتراض می‌کند تا بالاخره صدایش شنیده شود و البته که شنیده می‌شود .گرنه دلیلی برای توهین به او وجود ندارد!

اما غرض از نوشتن این خط‌خطی، مقاله‌ای بود که امروز خواندم و در زیر بخشی از آن را نقل کرده‌ام: «چرا مردم آن سوی مرز به فیلم‌های کمدی ایرانی‌ها نمی‌خندند؟» (۱)

امید است مخاطب آگاه کشور، که قدر سینمای خوب‌مان را می‌داند، متن کامل مقاله‌ی نقل شده را مطالعه نماید و بیش از پیش خواستار ساخت فیلم‌های کمدی خوب‌ و درخور ایران و ایرانی باشد.

پی‌نوشت:

۱) برای مطالعه‌ی متن کامل مقاله‌ی «چرا مردم آن سوی مرز به فیلم‌های کمدی ایرانی‌ها نمی‌خندند؟» اینجا کلیک کنید.